Sprawozdanie ze spotkania z dr Lily Gardner Feldman na temat historii pojednań Niemców z Czechami, Francuzami, Polakami i Żydami.

Polsko-Niemieckie pojednanie: podobieństwa, różnice.

Dnia 25 lutego odbył się wykład pani dr Lily Gardner Feldman, poświęcony historii pojednań Niemców z Czechami, Francuzami, Polakami i Żydami. Spotkanie miało miejsce w Niemieckim Instytucie Historycznym, prowadzone było przez pana Eugeniusza Smolara, prezesa Centrum Stosunków Miedzynarodowych, a skomentowany przez prof. Klausa Ziemera, dyrektora Niemieckiego Instytutu Historycznego i dr Kazimierza Wóycickiego, członka Rady Programowej CSM.

Wykład skomentowali:

• prof. dr hab. Kazimierz Wóycicki
• prof. dr hab. Klaus Ziemer

Dyskusję poprowadzi Eugeniusz Smolar, prezes CSM Język spotkania: angielski i polski (tłumaczenie symultaniczne).

Dr Lily Gardner Feldman jest pracownikiem naukowym (Senior Fellow) w Amerykańskim Instytucie Współczesnych Badań Niemcoznawczych przy Uniwersytecie Hopkinsa i autorką licznych publikacji na temat niemieckiej polityki zagranicznej stosunków niemiecko-żydowskich oraz dynamiki procesu pojednania Niemców z innymi narodami.

Prelegentka postawiła tezę, że polsko-niemieckie pojednanie charakteryzuje się podobnymi cechami jak pojednania Niemie z Francja, Izraelem i z Republiką Czeską. Pojednanie i nawiązywanie wzajemnych relacji to długoterminowy i trudny proces, którego celem jest budowa trwałej współpracy. Aby stworzyć współpracę w pełnym tego słowa znaczeniu należy zaangażować bilateralne instytucje w obu krajach na wszystkich możliwych płaszczyznach.
W pojednaniu polsko-niemieckim, w zależności od tego, czy kierujemy się pragmatyzmem czy kwestią moralną, pojednanie postrzegamy w świetle czterech czynników: historii, elit społecznych, instytucji społecznych i relacji międzynarodowych. W aspekcie historycznym najważniejsze jest oddzielenie przeszłości od teraźniejszości i stworzenie nowych pokojowych relacji między krajami. Kluczową rolę odgrywają tu organizacje religijne, oraz uregulowanie faktów historycznych. Pod pojęciem elit rozumiemy budowanie wzajemnych relacji między liderami obu narodów, jak np. Tusk-Merkel. Instytucje są dlatego ważne, ponieważ w razie kryzysu politycznego ich praca nie ulega natychmiastowemu zachwianiu. Kryzys jest również czynnikiem, który może pozytywnie wpływać na tworzenie się więzi, a ona przyczynia się do odbudowania wzajemne relacje obu państw. Wyróżnić można cztery typy relacji między instytucjami społecznymi a rządem: katalizator, uzupełnienie, połączenie i konkurencja.
Na relacje polsko-niemieckie w długoterminowej perspektywie, pomimo trudności z 2005-2007, należy patrzeć ze spokojem i przede wszystkim optymizmem za względu na trzy czynniki: częste wzajemne wizyty polityków, styl i istota oświadczeń o wzajemnych stosunkach oraz natura proponowanych rozwiązań do negocjacji.
Ostatnim, bardzo ważnym czynnikiem jest „kontekst międzynarodowy”, czyli przede wszystkim Unia Europejska, która w dużym stopniu toruje stosunki polsko-niemieckie. Proces negocjacyjny w ramach UE sprawia, iż teoria równości dla wszystkich członków UE staje się rzeczywistością  i umożliwia ona rekalibrację polsko-niemieckich relacji bilateralnych.

Dr. Lily Gardner Feldman is currently a Senior Fellow in Residence at the American Institute for Contemporary German Studies/The Johns Hopkins University, where she is completing a book entitled „From Enmity to Amity: Germany’s Reconciliation with France, Israel, the Czech Republic and Poland.” She also directs the Institute’s Society, Culture, and Politics Program. She has a Ph.D in Political Science from MIT.

From 1978 until 1991, Dr. Gardner Feldman was a professor of political science (tenured) at Tufts University in Boston. She was also a Research Associate at Harvard University’s Center for European Studies, where she chaired the German Study Group and edited German Politics and Society; and a Research Fellow at Harvard University’s Center for International Affairs, where she chaired the Seminar on the European Community and undertook research in the University Consortium for Research on North America. From 1990 until 1995, Dr. Gardner Feldman was the first Research Director of AICGS and its Co-director in 1995. From 1995 until 1999, she was a Senior Scholar in Residence at the BMW Center for German and European Studies at Georgetown University. She returned to Johns Hopkins University in 1999.

Dr. Gardner Feldman has published widely in the U.S. and Europe on German foreign policy, German-Jewish relations, international reconciliation, non-state entities as foreign policy players and the EU as an international actor. Her most recent publication is „Non-Governmental Actors in Germany’s Foreign Policy of Reconciliation,” in Anne-Marie Le Gloannec, ed., Non-State Actors in International Relations: The Case of Germany (Manchester: Manchester University Press 2007). Her work on Germany’s foreign policy of reconciliation has led to lecture tours in Japan (2006) and South Korea (2007).

Pliki: