Centrum Stosunków Międzynarodowych wraz z Instytutem Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego zorganizowało prezentację wyników badania. Spotkanie odbyło się w czwartek, 18 czerwca o godz. 10:00 w Centrum Stosunków Międzynarodowych, ul. Emilii Plater 25, III piętro.
W badaniu prezentujemy najnowsze wyniki badań dotyczące powrotów do Polski w okresie kryzysu gospodarczego oraz potencjału migracyjnego Polski zwłaszcza w kontekście otwarcia rynku pracy przez Niemcy w 2011 roku. Wyniki badania wskazują, iż w 5 lat po rozszerzeniu UE większość Polaków zaangażowanych w zagraniczne migracje zarobkowe tkwi w pułapce migracji. W polityce gospodarczej RP nie zostały wprowadzone mechanizmy ułatwiające integrację migrantów powrotnych do polskiego rynku pracy. W związku z tym powrót do Polski łączy się często z niemożnością znalezienia pracy, co działa wypychająco i prowadzi do kolejnej fali wyjazdów. Polska nie radzi sobie z nadwyżką własnej siły roboczej i traktuje cały czas migracje zagraniczne jako tzw. ‘wentyl bezpieczeństwa’. Otwarcie rynków pracy przez Niemcy w 2011 roku stanowi potencjalne zagrożenie związane z kolejną falą migracji, a co za tym idzie z kolejnym ubytkiem populacji i siły roboczej.
Projekt prowadzony był przez Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Stosunków Międzynarodowych w okresie luty-marzec 2009 roku. Badanie zrealizowane zostało przez PBS DGA. Honorowy patronat nad badaniami objęli pan Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz i pani Minister Pracy Jolanta Fedak. Celem projektu było zdobycie wiedzy na temat postaw i opinii migrantów powrotnych dotyczących ich pobytu w kraju emigracji i powrotu do Polski.
Początkowo zaplanowano, że badanie zostanie przeprowadzone techniką CATI (wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo). Badaniem miały zostać objęte dwie grupy respondentów w pięciu miastach: Warszawie, Poznaniu, Gdańsku, Rzeszowie i Katowicach, dużych miastach reprezentujących odmienne lokalizacje geograficzne Polski. Grupy respondentów to:
1. osoby, które nabyły prawo do zasiłku za granicą (w krajach UE) i ubiegają się o transfer tego zasiłku do Polski,
2. osoby, które za granicą pracowały zbyt krótko, żeby tam nabyć prawo do zasiłku i korzystają z zasady sumowania okresów zatrudnienia lub ubezpieczenia w różnych krajach członkowskich.
Aby zrealizować badanie niezbędne były telefony osób, które od lipca do końca grudnia 2008 zarejestrowały się
w Wojewódzkim Urzędzie Pracy (złożyły formularz E 303 lub E 301). W tym celu do pięciu wybranych WUP-ów wysłane zostały pisma informujące o projekcie i zawierające prośbę o przekazanie takiej bazy telefonicznej.
W związku z tym, że część WUP-ów odmówiła przekazania baz, a w tych, które zgodziły się to zrobić, liczba telefonów była niewystarczająca do przeprowadzenia badania za pomocą ankiety telefonicznej, postanowiono przeprowadzić badanie przy wykorzystaniu innej metodologii.
Badanie zostało przeprowadzone za pomocą ankiety papierowej, wywiady face-to-face. Rozszerzona została grupa respondentów – miały to być wszystkie osoby (w wieku produkcyjnym), które wróciły z pracy za granicą po 1 lipca 2008 r., bez względu na to czy rejestrowały się później w WUP. Badanie przeprowadzono na zbiorowości 200 respondentów, po 40 w wybranych miastach.
Jedyną możliwością dotarcia do tak precyzyjnie zdefiniowanej grupy docelowej jest dobór respondentów metodą „kuli śniegowej”. Stosowana jest ona w wypadku badań, w których populacja badana składa się z jednostek nietypowych, do których bardzo trudno dotrzeć. Zadaniem ankieterów było znalezienie takich osób poprzez posiadane kontakty.